Ç’është EULEX-i?

Misioni

Misioni i Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit në Kosovë (EULEX) ka filluar në vitin 2008 si misioni civil më i madh në kuadër të Politikës së Përbashkët të Bashkimit Evropian për Siguri dhe Mbrojtje. Misioni i përgjithshëm i EULEX-it është t’i mbështesë institucionet përkatëse të sundimit të ligjit në Kosovë në rrugën e tyre drejt rritjes së efektivitetit, qëndrueshmërisë, shumë-etnicitetit dhe llogaridhënies, të lira nga ndërhyrjet politike dhe në përputhje të plotë me standardet ndërkombëtare për të drejtat e njeriut dhe praktikat më të mira evropiane.

Mandati aktual i EULEX-it është filluar për ta mbuluar periudhën deri më 14 qershor 2021 duke u bazuar në Vendimin e Këshillit CFSP CFSP 2020/792. Në kuadër të mandatit të tij, Misioni zhvillon aktivitete të monitorimit dhe ka funksione ekzekutive të kufizuara. EULEX-i vazhdon t’i mbështetë Dhomat e Specializuara dhe Zyrën e Prokurorit të Specializuar në përputhje me legjislacionin përkatës të Kosovës.

EULEX-i funksionon brenda kornizës së Rezolutës së Këshillit të Sigurimit të OKB-së 1244.

Mandati

EULEX Kosova zbaton mandatin përmes Shtyllës për Monitorim dhe Shtyllës Operative. 

Shtylla për Monitorim bënë monitorimin e rasteve dhe gjykimeve të caktuara në sistemin e drejtësisë të Kosovës. Shtylla i përqendron aktivitetet e veta të monitorimit në raste të përzgjedhura të cilat janë trajtuar nga EULEX-i gjatë mandatit të tij të mëparshëm që ka përfunduar në mes të qershorit 2018 dhe që më pastaj i janë dorëzuar gjyqësorit vendas, si dhe në raste të tjera që mund të kenë ndikim mbi rrugëtimin evropian të Kosovës.

Shtylla për Monitorim po ashtu e mbështetë Shërbimin Korrektues të Kosovës për të zhvilluar ekip menaxherial të lartë të konsoliduar dhe profesionist si dhe kapacitete të qëndrueshme për të luftuar ndërhyrjet e papranueshme dhe trajtimet preferenciale të të burgosurve.

EULEX-i vazhdon të ofrojë mbështetje teknike për zbatimin e marrëveshjeve përkatëse nga Dialogu i fasilitiar nga BE-ja për normalizimin e raporteve mes Beogradit dhe Prishtinës.

Funksionet operacionale kryhen nga Shtylla Operative e Misionit e cila ka kapacitet të mbetur të kufizuar si reagues i dytë në fushën e sigurisë dhe ofron mbështetje të vazhduar për kapacitetet e Policisë së Kosovës për kontrollin e turmave dhe të trazirave. EULEX-i gjithashtu e mbështetë Policinë e Kosovës në fushën e bashkëpunimin policor ndërkombëtar përmes lehtësimit të shkëmbimit të informatave në mes të Policisë së Kosovës dhe Interpolit, Europolit dhe Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë. Ky Mision gjithashtu ju ndihmon Dhomave të Specializuara dhe Zyrës së Prokurorit të Specializuar me mbështetje logjistike dhe operacionale në pajtueshmëri me legjislacionin e Kosovës. Përveç kësaj, ekspertët e EULEX-it vazhdojnë të punojnë së bashku me homologët tanë vendas në Institutin e Mjekësisë Ligjore për ta përcaktuar fatin e personave të pagjetur duke ofruar ekspertizë dhe këshillim për identifikimin e varrezave të mundshme të fshehta dhe për zhvarrosjen dhe identifikimin e viktimave nga konflikti në Kosovë. E fundit, por jo më pak e rëndësishme, misioni vazhdon ta menaxhojë programin e tij për mbrojtjen e dëshmitarëve.

Fakte të shpejta:

Mandati: deri më 14 qershor 2021

Shef i Misionit: Lars-Gunnar Wigemark

Kapaciteti i autorizuar: 503 staf 

Zyrat qendrore: Prishtinë, Kosovë 

Baza Ligjore: Veprimi i Përbashkët i BE-së i muajit shkurt 2008 dhe Vendimet e mëvonshme të Këshillit të qershorit 2010, 2012, 2014, 2016, 2018, 2020

EULEX-i mbështetet nga të gjitha 27 Shtetet Anëtare të Bashkimit Evropian  dhe nga pesë shtete kontribuuese (Kanadaja, Norvegjia, Zvicra, Turqia dhe Shtetet e Bashkuara).